Recenzja RevoDrive, czyli dysk SSD na PCI Express

Od paru miesięcy jestem posiadaczem dysku SSD firmy OCZ z serii RevoDrive. Zanim kupiłem ten dysk miałem wiele wątpliwości, ale rachunek plusów i minusów spowodował, że ostatecznie zdecydowałem się na ten zakup. Czy była to dobra decyzja? Niestety nie mogą udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Wiele wątpliwości się rozwiało, ale pojawiły się problemy, o których nie pomyślałem bo nie byłem świadomy, że mogą istnieć.

Teraz kiedy już wiem o ich istnieniu podjąłbym inną decyzję. Ze względu na to, że wiele osób może się ciągle zastanawiać przedstawię swoje doświadczenia związane z tym dyskiem, które mogą pomóc w podjęciu ostatecznej decyzji. Dla moich potrzeb wystarczające byłoby kupienie zwykłego dysku z wydajnością na poziomie OCZ Vertex 2. Ale nie to jest teraz ważne.

Na temat dysków pisałem we wpisie:
Dysk SSD czy HDD? Czy warto kupić?

Dysk na PCI Express

RevoDrive to nietypowy dysk twardy. Do jego podłączenia niezbędne jest gniazdo PCI Express, a sam dysk wygląda jak karta rozszerzeń. Oba te atrybuty dysku powodują, że jest on wielką zagadką dla prawie wszystkich użytkowników komputerów, w tym dla wielu pracowników sklepów komputerowych.

Dysk SSD PCI Express OCZ RevoDrive

Od razu rozwiewam wszelkie wątpliwości. Podłączenie dysku poprzez PCI Express jest banalnie proste dla średniozaawansowanego użytkownika – oczywiście jest to możliwe tylko w komputerze stacjonarnym wyposażonym w odpowiednie gniazdo.

Po włożeniu do gniazda i uruchomienia komputera będzie się pokazywał w czasie uruchamiania komputera mając swój własny „bios”. Przy pierwszym uruchomieniu zaawansowawszy będzie skonfigurowanie trybu pracy dysku (RAID 0 lub RAID 1).

Po skonfigurowaniu dysku będzie on już prawie gotowy do użytku. Ze strony producenta trzeba ściągnąć sterowniki, które pozwolą korzystać z dysku w systemie operacyjnym Windows. Jeżeli dysk ma być dyskiem systemowym trzeba dokonać jeszcze odpowiedniej zmiany w BIOS-ie płyty głównej.

Awaryjność dysku OCZ RevoDrive

Niestety moja przygoda z dyskiem OCZ RevoDrive rozpoczęła się bardzo źle. Po włożeniu za pierwszym razem dysku i uruchomieniu jego biosu okazało się, że z dwóch dysków ssd znajdujących się na karcie rozszerzeń widoczny jest tylko jeden.

Po restarcie drugi dysk się znalazł. Ucieszony rozpocząłem proces klonowania systemu z aktualnie wykorzystywanego dysku. Niestety pod koniec tego procesu wyskoczył błąd. Ponowne uruchomienie pokazało problem. Jeden z dwóch fizycznych dysków znajdujących się na karcie zniknął.

Próby aktualizacji BIOSu płyty głównej, zmiana ustawień BIOSu i tym podobne akrobacje nic nie dały. Jak nie było dysku tak nie było. Przejrzenie anglojęzycznego forum producenta naprowadziło mnie na wątek, w którym jeden z użytkowników zapytał co ma zrobić w sytuacji identycznej jak moja. Odpowiedź przedstawiciela firmy była jednoznacza: „Wymienić dysk na nowy”.

Pudełko z OCZ RevoDrive

Skorzystałem z rady i oddałem zapakowany w oryginalne pudełko dysk na reklamację do sklepu, w których go kupiłem. Po wielu tygodniach wymiany korespondencji ze sklepem otrzymałem nowy i sprawny dysk. Niestety i ten model ma swoje wady – ale to już tylko wady. Nie wynikają one według mnie z wady fabrycznej, ale specyfiki tego urządzenia.

Główne problemy jakie zaobserwowałem to:

• znikający dysk po restarcie – po wielu godzina korzystania z komputera i ponownym uruchomieniu systemu zdarza się, że dysk nie zostaje odnaleziony. Pozwolenie na ostygniecie komputerowi rozwiązuje ten problem. Nie wiem czy rozgrzanie jest problemem, ale na razie nie znam żadnego innego logicznego wytłumaczenia tej sytuacji.
• problemy z podkręcaniem procesora – w momencie kiedy próbowałem podkręcić swój procesor (bardziej dla zabawy niż w celu stałego podniesienia wydajności komputera) okazało się, że dysk zaczyna zachowywać się bardzo dziwnie. A dokładnie przestaje być widoczny dla płyty głównej. Nie wiem jakie są przyczyny, ale generalnie skutecznie zniechęciło mnie to do zabawy w OC. Może kiedyś znajdę sposób na obejście tego problemu. Dodam, że na podanych parametrach płyta główna startowała bez problemu, nawet z procesorem podkręconym o 20%. Sytuacja ta powoduje, że kiedyś RevoDrive przestanie być moim dyskiem systemowym.
• duże wahania prędkości odczytu i zapisu – od czasu do czasu po wielu godzinach korzystania z dysku zdarza się, że jego prędkość spada bardzo mocno. Uruchomienie w takich momentach testów prędkości wykazuje transfery na poziomie kilku megabajtów. Wyłączenie komputera na kilka minut rozwiązuje ten problem. Nie jest on częsty, ale dość irytujący, jeżeli pojawi się w ważnym momencie. I na pewno przyczyna jest podoba jak w przypadku okazjonalnego braku widoczności dysku po restarcie.
• po tym jak się zestarzeje nie da się przełożyć do laptopa – trochę głupkowaty problem, ale dyski jak każdy element komputera maja ten problem, że z czasem pojawiają się lepsze modele. Niestety ten dysk w przeciwieństwie do dysków SSD w wersji 2,5 cala nie da się przełożyć do laptopa. A jak wiadomo w notebookach generalnie montowane są bardzo wolne dyski – modele 7200 obrotów są rzadkością. A dyski SSD zdarzają się sporadycznie.

Dlaczego wybrałem OCZ RevoDrive zamiast OCZ Vertex 3?

Zanim zacząłem rozważać zakup OCZ RevoDrive moim dyskiem numerem 1 na liście życzeń był OCZ Vertex 3 lub podobny model innego producenta. Niestety moja płyta główna nie ma odpowiedniego złącza SATA III. Podłączenie do wolniejszego nie ma sensu, ponieważ nie wykorzystałbym w pełni możliwości dysku.

Dokupienie odpowiedniego kontrolera nie jest proste, ponieważ na rynku jest ich bardzo mało, a te które są nie mają zbyt dobrych opinii i praktycznie przy każdym były zastrzeżenia, że tylko z nazwy są one zgodne z wymaganym standardem.

Taka sytuacja spowodowała, że mając wolne gniazdo PCI Express postanowiłem rozważyć zakup RevoDrive, który nie tylko przy tej samej pojemności miał niższą cenę, ale oferował podobne parametry bez konieczności dokupowania dodatkowego kontrolera.

Wydajność dysku SSD na PCI Express

Wielokrotnie sprawdzałem wydajność dysku w programie ATTO. W najlepszym i najbardziej stabilnym teście dysk uzyskał wyniki takie jak zaprezentowane na grafice poniżej.

Wyniki testów OCZ RevoDrive

Praktycznie już od próbki 4KB RevoDrive osiąga prędkości lepsze większość zwykłych dysków HDD zapis na poziomie 58MB/s i odczyt 106MB/s – zwykłe dyski takie prędkości osiągają przy znacznie większych próbkach.

Dla próbki 32KB osiągane wyniki są znacznie lepsze niż wielu dysków SSD z generacji OCZ Vertex 2 na próbce 8M osiągając przy zapisie i odczycie prędkości 213MB/s i 379MB/s.

Przy zapisie próbki większej lub równej 512KB dysk osiągnął zapis powyżej 320MB. a przy odczycie osiągał prędkość powyżej 500MB/s.

Liczby mówią same za siebie. Dysk jest oszałamiająco szybki. Tak szybki, że przy codziennym zastosowaniu nie widać różnicy między nim, a dyskiem OCZ Vertex 2. Tylko przy obróbce olbrzymich plików można odczuć znaczącą różnicę.

W czasie obróbki zdjęć czy plików wideo w Full HD nie odczułem znaczącej różnicy w stosunku do Vertex 2. W przypadku wideo wynika to raczej z tego, że były to kilku lub kilkunastominutowe nagrania.

Zalety, czyli nie jest aż tak źle

Wtedy kiedy nie pojawiają się problemy to dysk ma też kilka zalet. Podstawową jest kosmiczna prędkość. Testy z poprzedniego punktu pokazały, że dysk przy odczycie jest w stanie „rozkręcić się” do blisko 520MB/s! A przy zapisie nawet do około 395MB/s. Wyniki te zostały uzyskane po uruchomieniu dysku jako systemowego, więc w czasie testu był dodatkowo obciążany.

Komfort korzystania z systemu zainstalowanego na tym dysku jest bardzo wysoki. Programy instalują i uruchamiają się bardzo szybko. Dotyczy to też gier. Kopiowanie danych na ten dysk i z tego dysku odbywa się błyskawicznie. Jedynym ograniczeniem są parametry dysku biorącego udział w wymianie.

Ostatnią zaletą jest to, że wykorzystuje gniazdo PCI Express, które zwykle i tak jest niewykorzystane czym samym nie zajmuje w obudowie miejsca na zwykły dysk.

Podsumowanie

Niestety negatywnych doświadczeń związanych z dyskiem nie rekompensuje jego wydajność. Głównie dlatego, że okazało się, że w zwykłych zastosowaniach nie ma on przewagi nad zwykłymi dyskami SSD.

Gdybym teraz kupował dysk wybrałbym OCZ Vertex 2. A OCZVertex 3 lub podobny kupiłbym dopiero po wymianie płyty głównej na model z odpowiednim kontrolerem SATA III.